Te koop: Kam en Van der Meulen-orgel uit 1842.

Geschiedenis.

Het orgel is in 1842 door de orgelmakers Willem Hendrik Kam (1806 – 1863) en Hendrik van der Meulen (1810 - 1852) gebouwd voor de St.-Bonifatiuskerk aan de Wijnstraat te Dordrecht.
Kam en Van der Meulen behoren tot de belangrijkste Nederlandse orgelbouwers van de negentiende eeuw. Vanaf 1837 waren zij zelfstandig als orgelmakers te Rotterdam gevestigd. Kam en Van der Meulen hebben een eigen orgelstijl ontwikkeld, gebaseerd op locale tradities en een internationaal georiënteerde wetenschappelijke benadering.

Oorspronkelijke dispositie:

Manuaal C-f'''

Bovenwerk C-f'''

1.

Prestant

8'

1.

Prestant

4'

2.

Cornet

5

sterk, discant

2.

Baardpijp

8'

3.

Bourdon

16'

3.

Viool de gambe

8'

4.

Holpijp

8'

4.

Quintadeen

8'

5.

Octaaf

4'

5.

Holpijp

8'

6.

Roerfluit

4'

6.

Open Fluit

4'

7.

Quint

3'

7.

Gedekte Fluit

4'

8.

Octaaf

2'

8.

Woudfluit

2'

9.

Mixtuur

3-4

sterk

9.

Vox Humana

8'

10.

Fagot

16'

bas en discant

11.

Trompet

8'

bas en discant


Aangehangen Pedaal (C-c’)
Manuaalkoppeling
Tremulant
Afsluiter Manuaal
Afsluiter Bovenwerk
Windlossing
Drie blaasbalgen

In 1905 werd een zelfstandig Pedaal aangebracht door orgelbouwer
J.J. van den Bijlaardt uit Dordrecht met de volgende dispositie:

1.

Subbas

16'

2.

Fluitbas

8'

3.

Gedekt

8'

4.

Octaaf

4'

Deze toegevoegde registers bevatten achttiende-eeuws pijpwerk, gemaakt door de bekende Goudse orgelmaker Hendrik Hermanus Hess (1735 – 1794), vermoedelijk voor de Augustijnenkerk (1775) in Dordrecht.

In 1929 werd het Bonifatiusorgel door Van den Bijlaardt omgebouwd naar het pneumatische systeem, waarbij de oorspronkelijke klaviatuur, windladen en tracturen verloren gingen. Het Pedaal werd opnieuw uitgebreid, nu met een Trombone 16’, waarin zich 11 kelen en schalbekers van een Trompet 8’ bevinden van de bekende orgelmaker Johannes Josephus Vollebregt (1791 – 1872), mogelijk afkomstig uit het Vollebregt-orgel (1865) in de St.-Nicolaas Pieck en Gezellen te Gorinchem.

Nadat de St.-Bonifatiuskerk in 1974 was gesloten werd het Kam en Van der Meulen-orgel in 1979 gedemonteerd. De in 1929 gemaakte speeltafel, windladen en tracturen werden daarbij afgevoerd, de oorspronkelijke delen en het pijpwerk werden opgeslagen, vanaf 2006 in de werkplaats van Henk van Eeken te Herwijnen.

Type(ring).

Karakteristiek negentiende-eeuws tweeklaviers orgel uit het vroege oeuvre van de orgelbouwers Kam en Van der Meulen met waardevol achttiende-eeuws pijpwerk van de orgelbouwer Hess.

Historische waarde.

Van historische waarde zijn:

  • 942 orgelpijpen uit 1842.
  • 65 orgelpijpen uit ± 1775.
  • 11 orgelpijpen uit ± 1865.
  • De orgelkast met ornamenten en beelden uit 1842.
  • De (drie) blaasbalgen, de balgstoel, trapinstallatie en delen van de windkanalen uit 1842.

Restauratie en reconstructie.

Het restauratieplan voorziet in een complete restauratie en reconstructie van het oorspronkelijke Kam en Van der Meulen-orgel uit 1842, waarbij de later toegevoegde historische orgelpijpen in een zelfstandig Pedaal worden geplaatst, in aansluiting op het vroege oeuvre van Kam en Van der Meulen. Verdwenen onderdelen worden gereconstrueerd aan de hand van relevante voorbeelden van de orgelbouwers Kam en Van der Meulen. Het Kam en Van der Meulen-orgel in de Hervormde Kerk van Oudewater uit 1840 zal daarbij centraal staan.

Situatie na restauratie en reconstructie.

  • Orgelkasten

:

Hoofdkast:1842.
Pedaalkasten (blind), aan weerszijden van de hoofdkast: nieuw.
  • Windvoorziening

:

1842 en gereconstrueerd. Ten behoeve van het Pedaal wordt een vierde spaanbalg toegevoegd.
  • Windladen

:

gereconstrueerd.
  • Klaviatuur

:

gereconstrueerd.
  • Speelmechanieken

:

gereconstrueerd.
  • Registermechanieken

:

gereconstrueerd.
  • Dispositie:

Manuaal C-f'''

1.

Prestant

8'

1842

2.

Cornet

5

sterk. 1842, 42 pijpen nieuw

3.

Bourdon

16'

1842

4.

Holpijp

8'

1842, 35 pijpen nieuw

5.

Octaaf

4'

1842, drie pijpen nieuw

6.

Roerfluit

4'

1842, één pijp nieuw

7.

Quint

3'

1842, vier pijpen nieuw

8.

Octaaf

2'

1842, zes pijpen nieuw

9.

Mixtuur

3-4

sterk. 1842, 95 pijpen nieuw

10.

Fagot

16'

bas en discant, nieuw

11.

Trompet

8'

bas en discant, nieuw

Bovenwerk C-f'''

1.

Prestant

4'

frontpijpen 1842

2.

Baardpijp

8'

1842, één pijp nieuw

3.

Viool de gambe

8'

1842, vier pijpen nieuw

4.

Quintadeen

8'

1842, 14 pijpen nieuw

5.

Holpijp

8'

1842

6.

Open Fluit

4'

nieuw

7.

Gedekte Fluit

4'

1842, drie pijpen nieuw

8.

Woudfluit

2'

1842

9.

Vox Humana

8'

1842

Pedaal C-d'

1.

Prestant

8'

± 1775, negen pijpen nieuw

2.

Subbas

16'

nieuw

3.

Gedekt

8'

± 1775, zes pijpen nieuw

4.

Octaaf

4'

± 1775, één pijp nieuw

5.

Bazuin

16'

nieuw

6.

Trompet

8'

nieuw, 11 schalbekers en kelen uit 1865(?)

7.

Clarinet

2'

nieuw

Koppeling Bovenwerk aan Manuaal

Koppeling Manuaal aan Pedaal

Tremulant

Afsluiter Manuaal

Afsluiter Bovenwerk

Afsluiter Pedaal

Windlossing

Afmetingen.

Breedte inclusief pedaalkasten

:

6,35

meter

Breedte hoofdkast

:

4,11

meter

Hoogte middentoren

:

7,93

meter (zonder beelden)

Hoogte zijtorens

:

7,08

meter (zonder beelden)

Diepte hoofdkast

:

2,07

meter

Hoogte beelden (circa)

:

1,90

meter

IMG_3110
Roerfluit 4' - Kam en Van der Meulen, 1842

 

IMG_3115
Holpijp 8' - Kam en Van der Meulen, 1842

 

IMG_3103
Vox Humana 8' - Kam en Van der Meulen, 1842

 

IMG_2923
F# Gedekt 8' Pedaal - H.H. Hess, ± 1775

 

IMG_2943
Trompet 8' Pedaal - J.J. Vollebregt, 1864(?)

 

 

 

 

Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen via info@henkvaneeken.com